به گزارش اقتصاد نگار به نقل از ایسنا، پس از مدتی تاخیر که بی ربط به شور و هیجان انتخابات نبود، گزارش عملکرد نفت را از سر می‌گیریم. در مطلب پیشین در مورد مگاپروژه‌ها و این که چه هستند و این که صنعت نفت ایران در حال ارتقای توان خود برای وارد شدن به حیطه‌ی مگاپروژه‌ها است گفتیم.
به ابعاد این عملکردها توجه کنید:
حدود یک هزار کیلومتر خط انتقال جدید توسط شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت طی دو سال گذشته تکمیل و اجرایی شده است.
بیش از ۹۰٪ از ۱۴ هزار کیلومتر خط لوله در کشور اجرا شده است.
اگر سه خط جدید آماده‌ی بهره‌برداری را نیز در نظر بگیریم، حدود هزار کیلومتر خط جدید به ظرفیت انتقال کشور افزوده خواهد شد.
خط لوله‌ی ۴۵۰ کیلومتری بندرعباس – سیرجان – رفسنجان، خط لوله‌ی انشعابی ۳۷ کیلومتری گوره – جاسک، خط لوله تبریز – خوی – ارومیه و خط لوله‌ی ۴۰۰ کیلومتری سبزآب ۴ پروژه‌ی خط لوله‌ی آماده بهره‌برداری در کشور هستند که به زودی به بهره‌برداری رسمی خواهند رسید و این افتتاح طول خطوط لوله‌ی انتقال نفت و فرآورده‌های نفتی را در کشور به بیش از ۱۵ هزار کیلومتر افزایش خواهد داد.
در طرح احداث خط لوله‌ی بندرعباس – سیرجان – رفسنجان، برای نخستین بار در کشور الکتروپمپ‌هایی با ظرفیت ۴ مگاوات ساخته شده است که با راه‌اندازی آن‌ها، روزانه نزدیک به ۵۰ میلیون لیتر به ظرفیت انتقال فرآورده در کشور افزوده می‌شود.
چنان که می‌بینید اندازه‌ها، اندازه‌های فزاینده هستند و نشان از آماده شدن صنعت نفت ایران به فضای مگاپروژه‌ها دارند. اما یک تلاش عمده‌ی دیگر نیز در کارنامه‌ی صنعت نفت ایران ثبت شده که پیش از پرداختن به مورد اصلی باید در مورد آن نیز صحبت کنیم.
در ساخت خطوط انتقال نفت و فرآورده‌های نفتی، پرمصرف‌ترین ماده‌ی اولیه، نوعی از محصولات نیمه‌ساخته‌ی ریخته‌گری فولادی است به نام تختال یا اسلب (slab). تختال قطعه‌ای مکعب مستطیل از فولاد است که معمولاً به ضخامت ۰.۲۳ متر و عرض ۱٫۲۵ متر و طول ۱۲ متر است. به بیان دیگر تختال فولادی یکی از مقاطع فلزی نیمه‌تمام و پرداخت نشده‌ای است که سطح مقطع مستطیل شکل آن هر چند در ابعاد گوناگونی تولید می‌شود اغلب در ابعاد ۱۲۵۰*۲۳۰ میلی متر و طول ۱۲ متر است. جنس تختال فولادی معمولا فولاد کربنی یا فولاد ضد زنگ است.
تختال در صنایع انتقال نفت و فرآورده برای ساخت لوله‌های خطوط انتقال به کار می‌رود، اما تختال فولادی و مواد و لوازم مورد نیاز برای تولید آن نیز مانند بسیاری تجهیزت و کالاهای صنعتی دیگر با بهانه‌های مضحکی مانند عملکرد دوگانه مشمول تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان هستند.
در شرایط تحریم تأمین چنین تجهیزات و کالاهایی بسیار مشکل و به زعم تحریم‌کنندگان غیرممکن است. شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت در نخستین ماه‌های شروع به کار دولت سیزدهم برای رفع این مانع بزرگ، دو راه پیش رو داشت؛ تلاش برای فرار از مهار تحریم‌ها و به دست آوردن تختال مورد نیاز با هزینه‌ی بسیار بالاتر و استانداردهای نامطمئن از طریق معاملات پنهانی و مشکوک، یا تامین تختال مورد نیاز با حمایت صنایع فولاد داخلی.
در راستای سیاست‌های کلی نظام و دولت سیزدهم در روندی عقلانی نوعی همکاری بین بخشی بین صنایع نفت و صنایع فولاد آغاز شد که در نهایت و با کمک‌ها و حمایت‌ها صنایع نفتی، صنایع فولاد موفق شد در طول زمان و با طی مراحل پیچیده تمامی تختال مورد نیاز پروژه‌های جاری خطوط لوله کشور را تامین کرد. به شکلی که در طول دو سال گذشته ۱۰۷ هزار تن تختال موردنیاز پروژه‌های خط لوله‌ی انتقال نفت و فرآورده‌ها به‌صورت یک‌جا از شرکت‌های تولیدکننده‌ی مواد اولیه‌ی لوله تامین شد و علاوه بر آن چرخ اقتصادی کارخانه‌های بزرگ تولیدکننده‌ی مواد اولیه‌ی لوله، رنگ، و عایق، و نیز شرکت‌های حمل‌ونقل و… را به حرکت درآورد و علاوه بر صرفه‌جویی ارزی و تامین بالاترین استانداردها، بیشترین رکورد سود این شرکت‌ها را نیز رقم بزند.
اما برگ نهایی صنعت نفت ایران در زمینه‌ی ورود به فضای مگاپروژه‌ها چیست؟ پیش از این از کارکرد، اهمیت، و نیاز به پتروپالایشگاه‌ها صحبت کردیم. طرح ۳۰۰ هزار بشکه‌ای پتروپالایشگاه شهید سلیمانی نخستین پروژه‌ی پتروپالایشگاهی صنعت نفت، یعنی نخستین پروژه در حوزه‌ی تلفیق پالایش و پتروشیمی است که یکی از مهمترین اهداف آن چنان که پیش از این نیز اشاره شد، ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی است.
شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران طراحی کامل تمامی واحدها از جمله واحدهای تحت لیسانس و جز آن را در پروژه‌ی احداث پتروپالایشگاه جدید ۳۰۰ هزار بشکه‌ای شهید سلیمانی برعهده دارد. طراحی واحدهای این پروژه که لایسنس‌های موردنیاز آن از داخل تأمین خواهد شد، از سه ماه گذشته آغاز شده است و هم‌اکنون در مرحله‌ی تحویل زمین و تهیه‌ی مدارک است تا به‌زودی نقشه‌ی جانمایی جزئی واحدها و نیز الگوی پالایشی نهایی شده و عملیات تسطیح آغاز شود.
پیشرفت این پروژه در پایان دولت دوازدهم در بخش ساختمان حدود ۵۸ درصد بود. شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران پس از شروع به کار دولت سیزدهم این پروژه را به عنوان یکی از مهمترین پروژه‌های توسعه‌ای پالایشی در یکی از بالاترین اولویت‌های خود قرار داد و ۴ هزار نیروی جدید را ظرف مدت سه ماه در این پروژه به کار گرفت و آمار شاغلان در اجرای این پروژه‌ی عظیم ملی را به ۷ هزار نفر افزایش داد.
این شرکت با این تمهیدات موفق شد ظرف یک سال نه تنها ۳۳٪ پیشرفت را در این پروژه به ثبت برساند که پروژه را به اتمام برساند.
دقت کنید که این بیشترین پیشرفت کاری بین مگاپروژه‌های پالایشگاهی در منطقه آن هم در شرایط سخت کاری (محدودیت‌های کرونا، گردوغبار شدید خوزستان و گرم‌ترین تابستان ۷۰ سال گذشته‌ی شهر آبادان و نیز تحریم‌های ضد ایرانی) محسوب می‌شود.
گام نخست فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان به عنوان یکی از مهمترین پروژه‌های شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت در دولت سیزدهم به بهره‌برداری رسیده است. واحد تقطیر در جو این پروژه با ظرفیت ۲۱۰ هزار بشکه در روز، بزرگ‌ترین واحد تقطیر پالایشی در کشور و خاورمیانه به‌شمار می‌رود. اجرای این پروژه شهریورماه سال ۹۶ آغاز شده است و در طول اجرا با چالش‌های مختلفی از جمله تحریم‌های سنگین و مشکلات تأمین منابع مالی روبه‌رو بود، میزان سرمایه‌گذاری این پروژه حدود ۲.۶ میلیارد یورو است که به‌دلیل تحریم‌ها، لاجرم به دو بخش تقسیم شد و در بخش نخست آن، بیش از یک میلیارد یورو سرمایه‌گذاری تامین و انجام شد.
این طرح هم‌اکنون عظیم‌ترین پروژه‌ی پالایشی کشور به‌شمار می‌رود که در قالب آن ساخت بزرگ‌ترین واحد تقطیر در جو پالایشی در خاورمیانه، ساخت بزرگ‌ترین برج وکیوم خاورمیانه به قطر ۱۱ متر و ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه و ساخت بزرگ‌ترین مشعل پالایشگاهی به ارتفاع ۱۲۵ متر اجرایی شده است.
بخش دوم طرح شامل بنزین‌سازی‌ها، واحدهای کیفی‌سازی نفتا، نفت‌گاز و نفت‌سفید و پروژه‌ی کاهش نفت‌کوره‌ی تولیدی است که در قالب این بخش، واحدهای هیدروکراکر، آمین و هیدروژن عملیاتی خواهند شد که در صورت تأمین منابع مالی مورد نیاز برای تأمین کاتالیست‌ها، این واحدها نیز به زودی تکمیل می‌شود. به همین منظور مذاکره با یک کنسرسیوم داخلی و یک شرکت خارجی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز به شرح مذکور در دستور کار است.
در ادامه‌ی این روند و به عنوان بخشی از این مگاپروژه، هفت واحد فرآیندی پالایشگاه آبادان که واحدهای کیفی‌سازی فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه نفت آبادان هستند نیز تا تیرماه سال جاری آماده‌ی راه‌اندازی خواهند شد.
مجری این پروژه نیز شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران است که در قالب این واحدهای فرآیندی، بزرگ‌ترین واحد هیدروکراکر خاورمیانه با ظرفیت ۴۲ هزار بشکه در روز را به بهره‌برداری می‌رساند و کیفیت گازوئیل تولیدی در این پالایشگاه مطابق استاندارد یورو ۵ خواهد بود.
ما باور کردیم که نه تنها می‌توانیم بلکه باید بتوانیم، و در این عرصه موفق شدیم و راه را با قدرت ادامه می‌دهیم. این عهد صنعت نفت ایران با مردم شریف و عزیز کشورمان است.
